نیورالینک Neuralink چیست؟

از سال ۲۰۱۹ شرکت فناوری عصبی “نورالینک”(Neuralink) در حال ساخت فناوری برای کنترل فعالیت مغز انسان است.

این شرکت که متعلق به ایلان ماسک است آزمایشاتش را بر روی جوندگان آغاز کرد و موفق به ساخت اتصالی از طریق پوست برای پردازش سیگنال‌های عصبی شد. این اتصال دارای سیم و مدارهای کم مصرف مجتمع با کاربرد خاص بود.

در سال ۲۰۲۰، نورالینک کارش را ارتقا داد و نوع بی‌سیم این دستگاه را ساخت که قادر بود در لحظه جریانی در ۱۰۲۴ دریچه پتانسیل عمل ایجاد کند و یا بر روی فعالیت نورون‌ها اثر بگذارد. محققان این توانایی جدید ارتباطی را با ثبت سیگنال‌های حسی خوک‌ها در حالی که در محیط می‌گشتند به نمایش گذاشتند. در این مورد محققان الکترودها را در بخشی از مغز خوک که سیگنال‌های پوزه را پردازش می‌کند قرار دادند و در حالی که خوک‌ها آزادانه در محیط زندگی خود می‌چرخیدند محققان پاسخ‌های عصبی به نشانه‌های حسی را ارزیابی کردند.

در حالی که این آزمایش روی خوک‌ها به طرز چشم‌گیری عملکرد نورون‌های حسی را نشان داد، محققان فهمیده‌اند که برای استفاده این الکترودها در انسان باید این فرایند را روی حیوانی با توپولوژی عصبی مشابه انسان امتحان کرد یعنی پریمات‌ها.

هدفی که این شرکت هنوز به آن نرسیده ساخت یک رابط مغز و دستگاه برای استفاده از دست‌ها و بازوها است. این نوع رابط برای افراد دچار اختلالات عصبی مناسب خواهد بود تا بتوانند راحت‌تر در محیط حرکت کنند.

اخیرا از میمون ماکاک برای مطالعه‌ی فعالیت‌های عصبی استفاده شده است. دو اتصال به نام اتصال N۱ در قشر حرکتی میمون برقرار شده است. یکی در قسمت چپ و دیگری در قسمت راست. این دو قشر با کمک هم نشانه‌های بصری و حسی را پردازش می‌کنند. این فناوری از این نقاط برای پیش‌بینی حرکات مورد نظر سوژه استفاده می‌کند.

نورالینک به تازگی فیلمی از یک میمون ماکاک منتشر کرد که با استفاده از فناوری آن‌ها بازی ویدیویی “پونگ” را انجام می‌دهد. ماسک پیش از این در مورد انجام آزمایش بر روی پریمات‌ها صحبت کرده بود اما این اولین باری است که آن را به نمایش می‌گذارد.

نورالینک می‌گوید: این میمون که نامش “پاگر”(Pager) است شش هفته قبل یک تراشه درون مغزش قرار داده شده و به او یک دسته‌ی بازی داده شد تا نشانگری را به سمت مربع‌های رنگی حرکت دهد. وقتی او توانست با موفقیت این کار را انجام دهد یک نوشیدنی موز به او به عنوان پاداش دادند.

در حالی که او با دسته‌ی بازی کار می‌کرد، تراشه‌ها فعالیت مغز این میمون را به یک رایانه منتقل می‌کردند تا مورد بررسی قرار گیرد و مشخص شود در هنگام حرکت دادن دستانش چه اتفاقی در مغزش رخ می‌دهد. سپس دسته‌ی بازی از دستگاه جدا شد اما میمون همچنان کنترل کردن بازی را به وسیله‌ی مغزش و تراشه‌های نورالینک ادامه‌ داد.

از لحاظ تئوری، این فناوری می‌تواند به انسان‌ها در کنترل اندام مصنوعی بوسیله‌ی تراشه‌های نورالینک کمک کند. ماسک در توییتی در روز پنجشنبه اعلام کرد که این فناوری به افراد فلج کمک می‌کند تا از تلفن هوشمند استفاده کنند.

اندروجکسون(Andrew Jackson) متخصص علوم اعصاب که استاد دانشگاه نیوکاسل است به بیزینس اینسایدر گفت: انجام بازی کامپیوتری به وسیله‌ی مغز توسط پریمات‌ها موضوع جدیدی نیست و کار مشابهی در سال ۲۰۰۲ انجام شده است اما این آزمایش خوبی برای این فناوری بود. اگر شما یک تلسکوپ اختراع کنید منطقی است که اول آن را به سمت جایی می‌گیرید که می‌دانید در آن جا با چه چیزی روبه‌رو خواهید شد. من مطمئنم این فناوری در کشف‌های علمی آینده نقش خواهد داشت مخصوصا اگر استفاده از آن به طور گسترده برای دانشمندان ممکن شود. همچنین این فناوری به بهبود کارایی فناوری‌های ارتباط عصبی برای افراد دارای معلولیت کمک خواهد کرد.

او افزود، قرار دادن این دستگاه در مغز پاگر بدون هیچ سیمی پیشرفت قابل‌توجهی بود. این موضوع که هیچ سیمی بر روی پوست قرار نمی‌گیرد به فراهم کردن ایمنی بیشتر برای انسان‌ها کمک می‌کند زیرا وجود سیم‌ها می‌توانند باعث ایجاد عفونت شوند. و همچنین برای راحتی حیواناتی که تحت آزمایش نورالینک قرار می‌گیرند نیز مناسب تر است.

اکنون دانشمندان به دنبال یک ساخت یک دستگاه رمزگشا هستند که حرکاتی که فرد تنها قصد انجام آن را دارد بلافاصله به یک نشانگر رایانه‌ای منتقل کند. حسگرهایی که در این فرایند حضور دارند پاسخ نورون‌ها به حرکات سوژه را منعکس می‌کنند، با این حال افراد دارای معلولیت در مواردی نمی‌توانند هیچ بخشی از بدن را حرکت دهند و محققان به دنبال توسعه‌ی این فناوری هستند تا بتواند فعالیت نورون‌ها را در حالتی که فرد تنها قصد انجام حرکتی را دارد تشخیص و انتقال دهد.

معرفی مختصر و تاریخچه نورالینک

شرکت نورالینک در نیمهٔ سال ۲۰۱۶ تأسیس شد. این شرکت خود را به عنوان شرکتی تحقیقاتی در حوزهٔ پزشکی ثبت و معرفی کرد (+).

این شرکت تیم بزرگی از محققان علوم اعصاب از دانشگاه‌های برتر جهان را گرد هم آورد تا دربارهٔ اتصال کامپیوتر به مغز انسان مطالعه و تحقیق کنند.

البته شرکت‌های دیگری هم بوده‌اند که فعالیت مشابه داشته‌اند، اما نام نورالینک از آن جهت بیشتر شنیده شد که ایلان ماسک یکی از بنیان‌گذاران آن بود؛ نامی که در کنار برندهایی مانند تسلا و اسپیس ایکس، همواره تداعی‌کنندهٔ بلندپروازی‌های بشر بوده است.

ماسک مدت‌ها به بهانه‌های مختلف دربارهٔ هوش مصنوعی و ارتباط مغز انسان با کامپیوتر صحبت می‌کرد. اما تأسیس نورالینک نشان داد که این حرف‌ها صرفاً در حد تصویرسازی و رویاپردازی نبوده و او واقعاً مصمم است در این زمینه گام بردارد.

علاوه بر ایلان ماسک، بسیاری از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران طی سال‌های اخیر از نورالینک استقبال کرده و به آن امید بسته‌اند. شرکت‌های زیر نمونه‌ای از سرمایه‌گذارانی هستند که اکنون در نورالینک سهم دارند (+):

• شرکت سرمایه‌گذاری Vy Capital از دوبی
• شرکت Google Ventures (بازوی سرمایه‌گذاری گوگل / آلفابت)
• شرکت Founders Fund (سرمایه‌گذار روی فیس‌بوک، اسپیس ایکس، اسپاتیفای، آسانا، دیپ مایند، لیفت و شرکتهای دیگر)
• فِرِد اِرسام از بنیان‌گذاران Coinbase
• کِن هاوِری از بنیان‌گذاران PayPal

منظور از اصطلاحاتی مانند BCI یا MBI چیست؟

کتاب‌ها و مقالات علمی، فعالیت نورالینک را با اصطلاحاتی مانند BCI و MBI و BMI توصیف می‌کنند:

BCI = Brain-Computer Interface

BMI = Brain-Machine interface

MBI = Machine-Brain Interaction

همهٔ این نوع اصطلاحات، به رغم تفاوت ظاهری‌شان، به یک موضوع اشاره می‌کنند: بستری برای وصل شدن مغز و کامپیوتر به یکدیگر.

اکنون چند دهه است که می‌دانیم بنیاد اصلی مغز بر تعامل نورون‌ها با یکدیگر قرار دارد. نورون‌هایی که سیگنال‌های الکتریکی را میان خود رد و بدل می‌کنند. این مجموعهٔ درهم‌تنیدهٔ نورونی پس از دریافت ورودی از حسگرهای بدن (چشم، گوش، بینی و …) و پردازش آن‌ها، سیگنال‌های خروجی را به اندام‌های مختلف (از جمله ماهیچه‌ها برای حرکت) ارسال می‌کند.

نورالینک و همهٔ شرکت‌های دیگری که در زمینهٔ ‌BCI فعالیت می‌کنند، در تلاش‌اند تا بتوانند سیگنال‌هایی را که بین نورون‌ها رد و بدل می‌شود به کامپیوترها منتقل کرده و نیز با برنامه‌ریزی کامپیوتری، مغز را با سیگنال‌های مطلوب خود تغذیه کنند.

 

پروژه نورالینک (Neuralink) چیست؟

نورالینک (Neuralink) از دو اصطلاح Neuron به معنی نورون و link به معنی اتصال تشکیل شده و فناوری است که می‌تواند نورون‌‌ها را به کامپیوتر و شاید افراد مختلف لینک کند. “مغز ما می‌تواند مانند موبایل به کامپیوتر متصل شود.” جمله ترسناک و هیجان انگیزی که این روزها توسط شرکت نورالینک گفته می‌شود، در گزارش آن به تصویر کشیده شده است. در این گزارش تصویری میمون ماکاک دیده می‌شود که در دو طرف مغز آن، تراشه نورالینک کار گذاشته شده و در حال بازی می‌باشد. بازی کردن میمون به این صورت است که در ابتدا با استفاده از دسته (جوی استیک) به آن مشغول شده و بعد دسته را از او گرفته و تنها با دستورات مغز که توسط کامپیوتر تشخیص داده می‌شود، حرکات درون بازی انجام می‌شود.

شرکت نورالینک (Neuralink) در سانفرانسیسکو آمریکا قرار دارد که در زمینه نورون و فناوری‌های عصبی فعالیت می‌کند و به تولید تراشه‌های ارتباطی مغز و کامپیوتر پرداخته است.

این آزمایش در سال 2020 روی سه خوک صورت گرفت و بعد از مدتی تراشه‌ها از مغز خوک سوم با جراحی خارج گردید. ایلان ماسک تاکید می‌کند که تراشه‌ها از مغز خوک سوم به این دلیل برداشته شدند که انسان‌ها باور کنند هر زمانی که بخواهند، می‌توانند تراشه‌های نورالینک را از مغز خود خارج کرده و به زندگی عادی خود ادامه دهند.

 

فرایند نورالینک چگونه است؟

نحوه انجام نورالینک به این صورت می‌باشد که بخشی از پوست سر برداشته شده و با استفاده از ربات‌ها، تراشه‌هایی روی مغز گذاشته می‌شود و زخم سطحی و کوچکی از آن باقی می‌ماند. این فناوری به ارتباط بین انسان و هوش مصنوعی کمک زیادی می‌کند. همچنین این محصول متشکل از 4 تراشه اختصاصی N1 است که 3 تای آن برای کنترل حرکات در قشر حرکتی مغز و یک مورد نیز در قشر حسی به عنوان حسگر گذاشته می‌شود.

درباره بخشی از نورالینک که در مغز قرار دارد

نورالینک طی یک جراحی، روی سطح مغز فرد قرار می‌گیرد. البته ایمپلنت‌های مغزی موضوع جدیدی نیست و پیشتر در دهه 1970 میلادی، آزمایشات و پیشروی‌های زیادی در این حوزه شکل گرفته بود. به هر حال مغز انسان هنوز یک راز بزرگ است که اخیرا شروع به رمزشگایی منشأ ژنتیکی هوش وابسته به آن کرده‌ایم.

آزمایش‌های صورت گرفته نشان داده که میدان‌های الکتریکی در مغز زمانی شکل می‌گیرند که اعصاب پیام‌هایی را به یکدیگر ارسال می‌کنند. به عنوان مثال، نورالینک از الکترودها برای تشخیص این که اعصاب مغز در حال ارسال پیام به یکدیگر هستند یا نه، استفاده می‌کند.

یکی از الکترودها که در اینجا آن را الکترود شماره 1 می‌نامیم، درست روی نورون قرار می‌گیرد و در این نقطه به درستی می‌تواند هر میدان الکتریکی ایجاد شده را تشخیص دهید. سپس الکترود دیگری که باید آن را الکترود شماره 2 بنامیم، دورتر قرار گرفته تا مشخص شود که آیا هنوز می‌تواند در این فاصله نیز تشکیل میدان الکتریکی را تشخیص دهد یا خیر. اگر موفق شود، باز جای آن را تغییر داده و دورتر و دورتر می‌برند تا جایی که دیگر قادر به دریافت سیگنال الکتریکی نورون نباشد.

مطالعات نشان داده که این فاصله باید به اندازه چیزی در حدود 60 نانومتر باشد و این فاصله به معنای آن است که هر دو الکترود زیر جمجمه قرار می‌گیرند. این دقیقا همان کاری است که تیم ماسک انجام خواهد داد. الکترودها به همراه یک گیرنده کوچک در زیر جمجمه قرار می‌گیرند و قرار نیست آنتنی از سر فرد بیرون بیاید! این تراشه از یک بند انگشت کوچکتر خواهد بود. طبق چیزی که گفته شده محفظه استوانه‌ای شکل آن، چیزی در حدود 8 میلی متر قطر و 4 میلی متر ارتفاع دارد. همین طور 1024 الکترود ریز و نازک از محفظه بیرون آمده که شبیه رشته‌های میکروسکوپی هستند. برای درک بهتر این ابعاد، قطر هر تار موی خود را تصور کرده و آن را بر 10 تقسیم کنید. آن قدر کوچک که دست انسان قادر به نصب آن روز مغز نبوده و حتما باید توسط جراح رباتیک انجام پذیرد.

 

درباره قسمتی از Neuralink که خارج از مغز است

در بالا در خصوص بخشی از این تراشه که داخل مغز قرار می‌گیرد، توضیحاتی دادیم، اما ببینیم بخش خارجی که بیرون از مغز قرار می‌گیرد، چیست و چه شرایطی دارد. اگر قرار باشد که هر بار برای به روز رسانی نرم افزاری، نیاز باشد که باز به سراغ جراحی رفته و دستکاری در تراشه داخل جمجمه صورت بگیرد، با موضوعی سخت و تقریبا غیرممکن روبرو می‌شویم. از این روی لازم است که یک تراشه و قطعه بیرونی نیز برای کنترل الکترودهای داخلی وجود داشته باشد. بنابراین ایلان ماسک و تیمش، از یک قطعه بزرگ نورالینک در بخش پشت گوش استفاده می‌کنند.

این قطعه پوشیدنی که Link نام دارد، نرم افزار و همین طور باتری را در خود جای داده است. به این ترتیب زمانی که عمر باتری قطعه به نزدیک 5 درصد می‌رسد، می توانید دستگاه را برای شارژ شدن مجدد از پشت گوش جدا کرده و اجازه دهید که شارژ شود. همین طور به روز رسانی‌ها نیز از طریق همین قطعه یا بهتر بگوییم Link انجام خواهد شد.

آن چه نورالینک می‌خواهد باشد

نورالینک می خواهد رایانه ای در مغز همه باشد؛ رایانه‌ای که مجبور نیستیم آن را در دست‌های خود حمل کنیم. در حالی که ایلان ماسک در ابتدا این پروژه را با هدف کمک به افراد فلج کلید زد، اما به نظر می‌رسد که ماجرا ابعاد بسیار بزرگتر و گسترده‌تری به خود گرفته است.

در آینده که البته مشخص نیست چند سال دیگر باشد، این تراشه مغزی به عنوان یک جراحی انتخابی در نظر گرفته می‌شود و شاید از جراحی‌های پلاستیک در جهان رواج بیشتری پیدا کند.

ایلان ماسک در این باره گفته است:

نورالینک یک چیز اجباری نیست، این چیزی است که اگر بخواهید می‌توانید انتخاب کرده و آن را داشته باشید. اما این چیزی است که من فکر می‌کنم برای یک جهان متمدن، به راستی مهم خواهد بود.

جالب است که ماسک می‌گوید این تراشه اجباری نیست، اما در نظر داشته باشید که وقتی چند نفر اطراف شما به آن مجهز باشند، چه کمبودی را در روابط اجتماعی، شغلی و … احساس خواهید کرد. به نظر می‌رسد که در هیچ سطحی قدرت رقابت با مغزهایی که به کامپیوترهای کوانتومی مجهز شده‌اند را نخواهیم داشت و احتمالا شما نیز به یکی برای خودتان نیاز پیدا می‌کنید

آن چه نورالینک می‌تواند باشد

اگر در نظر بگیریم که همه چیز در خصوص این پروژه به خوبی پیش رفته و اهداف تعریف شده ماسک محقق شوند، دیگر چرا به یک آیفون یا اپل واچ نیاز داشته باشید؟ در حالی که همه آن‌ها را در ذهن خود جای داده‌اید. به جرأت باید گفت که موفقیت Neuralink مسیر نوآوری آینده را تغییر خواهد داد. چیزی که زمانی کاملا نوآورانه و عجیب به نظر می‌رسد و اکنون برای ما روتین و دست یافتنی شده است؛ مانند عینک‌های واقعیت مجازی!

البته که نورالینک بسیار فراتر از این‌ها خواهد بود. به طور مثال تله پاتی دیگر چندان دور از ذهن نیست. از این ها گذشته، سیگنال‌های دریافت شده توسط الکترودها می‌توانند به صورت بی‌سیم به دستگاه‌های الکترونیکی منتقل شوند و قطعه Link نیز خود یک دستگاه الکترونیکی است. انتقال پیام‌ها از یک دستگاه لینک به دستگاه دیگر شبیه به انتقال دادن تصاویر بین دو گوشی آیفون است. کمی درهم تنیدگی کوانتومی را اضافه کنید، شاید بتوانیم چند تماس تلفنی تله پاتی با خانواده‌های مریخی خود برقرار کنیم.

شما چقدر می‌توانید سریع تایپ کنید یا حتی تا چه اندازه می‌توانید سریع صحبت کنید؟ ارتباطات در حال حاضر به این دو فرم محدود می‌شود، چت کردن و صحبت کردن! اما زمانی را تصور کنید که از طریق ذهن مفاهیم را انتقال می‌دهید؛ سرعت چیزی کاملا متفاوت خواهد بود. بارها سریع‌تر از چیزی که کلمات می‌توانند از دهان خارج شوند.

ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا علاقه چندانی به متاورس و وب ۳.۰ ندارد چراکه وی معتقد است این واژه‌ها تنها به عنوان کلمات کلیدی و تاکتیک‌های بازاریابی استفاده می‌شوند.

به نقل از کوین تلگراف، ماسک در مصاحبه‌ای با The Babylon Bee در پاسخ به سوالی در رابطه با اکوسیستم متاورس گفت:

من معتقد نیستم کسی در تمام روز یک صفحه نمایش را به صورت خود متصل کند. نمی‌دانم که آیا لزوما به متاورس وارد خواهم شد یا نه؛ اگرچه مردم در طول روز با من در رابطه با آن بسیار صحبت می‌کنند.

ماسک پیرامون متاورس و واقعیت مجازی، خاطرنشان کرد آینده‌ای که در آن مجبور باشیم دنیای واقعی و فیزیکی را ترک کنیم تا در فضایی مجازی زندگی کنیم را متصور نیست. وی با اشاره به تجربه شخصی‌اش در رابطه با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی هنگام بازی‌های ویدیویی که به بیماری‌های حرکتی منجر می‌شود گفت:

در درازمدت یک نورالینک خاص (پروژه رابط مغزی کامپیوتری) می‌تواند شما را به طور کامل در واقعیت مجازی قرار دهد. من تصور می‌کنم که ما با غرق شدن در متاورس فاصله داریم؛ این موضوع تا حدی پر سر و صدا به نظر می‌رسد.

ماسک در ادامه افزود:

در حال حاضر، متاورس قانع‌کننده‌ای وجود ندارد و وب ۳.۰ بیشتر از واقعیت، به بازاریابی شبیه است. من آن را نمی‌فهمم، شاید متوجه شوم اما هنوز آن را درک نکرده‌ام.

ماسک خاطرنشان کرد که مردم تمایل چندانی به راه رفتن با دستگاه‌های واقعیت مجازی ندارند و نمی‌خواهند همیشه آنها را بر روی سر خود داشته باشند. وی با اشاره به این نکته که در زمان کودکی همواره گفته می‌شود نزدیک تلویزیون ننشینیم گفت:

این کار به بینایی شما صدمه وارد می‌کند. درست است؟ اکنون ما تلویزیون را به معنای واقعی کلمه روی صورت خود داریم. آیا این برای شما خوب است؟

ماسک یکی از تاثیرگذارترین افراد در حوزه رمزارز است و از وی به عنوان تاثیرگذارترین حامی دوج کوین یاد می‌شود. وی اخیراً در کنفرانسی در کالیفرنیا از صنعت کریپتو حمایت کرد و آن را غیرقابل‌تخریب خواند و هدف آن را کاهش قدرت دولت‌های متمرکز بیان کرد. وی در این رابطه گفت:

نابود کردن رمزارزها ممکن نیست اما ممکن است دولت‌ها پیشرفت آن را کند کنند.

علاوه بر این، وی در پاسخ به سیاستی که آمریکا باید در قبال رمزارزها اتخاذ نماید خاطرنشان کرد که آنها نباید کاری در این زمینه انجام دهند.

 

ایلان ماسک: نیورالینک در بلند مدت از متاورس بهتر است